INKT: Ontwikkeling van digitale tool voor, door en met jongeren

24 april 2018 | Chijs van Nieuwenhuizen, Ilja Bongers, Romy van Kuijk 

In juni 2017 zijn we vol enthousiasme gestart met de ontwikkeling van de digitale tool INKT (‘I Need To Know’). Deze tool wordt ontwikkeld voor, door en met jongeren (12-18 jaar). Met INKT krijgen jongeren toegang tot en regie over hun eigen vragenlijstgegevens. De afgelopen maanden hebben we in het totaal tien bijeenkomsten gehad met een gebruikerspanel van jongeren, ontwerpers, onderzoeker en medewerker van een cliëntenorganisatie. In dit artikel krijg je meer zicht op het ontwikkelproces van de digitale tool samen met jongeren.

Kennismaking

Daar zaten we dan: de ontwerper, de medewerker van de cliëntenorganisatie en ik (Romy van Kuijk). Het was op een woensdag iets voor vijven en de eerste jongeren kwamen binnendruppelen. We hadden een kennismakingsbijeenkomst georganiseerd, om – het woord zegt het al – kennis te maken met elkaar én om meer te weten te komen over het project. Best wel spannend zo’n eerste ontmoeting. Daarom deden we eerst een kennismakingsspel. Vervolgens vertelde ik meer over het project en ter afsluiting aten we samen. De eerste verhalen kwamen boven tafel en het werd al gauw gezellig.

Kom maar op met die ideeën!

Na de zomervakantie hadden we weer verschillende bijeenkomsten gepland. Lange rollen papier werden over de tafel verspreid en ook de stiften, pennen en potloden kwamen in overvloed op tafel. Samen dachten we na over de volgende vragen: Op welke manier kunnen we de antwoorden op de vragenlijsten in INKT weergeven?, Welke functies zou je allemaal willen?, Wat zorgt ervoor dat je INKT wel/niet gebruikt? en Hoe denk je over de vormgeving van INKT? De papierrollen waren inmiddels zo lang geworden, dat we maar besloten om ze op de vloer uit te rollen. Nu werd pas echt zichtbaar hoeveel ideeën we in zo’n korte tijd bedacht hadden. Met stickers en post-its gaven de jongeren aan welke ideeën ze tof vonden en welke ideeën beter konden.

De karakters van INKT

In de tussentijd was de ontwerper druk in de weer geweest met het omzetten van alle ideeën in papieren schetsen. Vol trots presenteerde de ontwerper de verschillende papieren schetsen aan de jongeren. Samen bespraken we o.a. het kleurgebruik, gebruiksvriendelijkheid en de geschiktheid voor de doelgroep. Al snel werd duidelijk dat jongeren graag een avatar in de tool wilden: een levendig karakter met verschillende emoties. De ontwerper maakte een vrolijke jongeman met een hip kapsel en al gauw volgde een meisje en een derde ‘genderneutraal’ karakter (zie onderstaande afbeelding). Samen besloten we dat je als gebruiker zelf moet kunnen kiezen tussen haarkleur, huidskleur en kleding zodat je jezelf beter kan identificeren met het karakter.

De drie karakters van INKT maken de tool levendig en speels en de karakters hebben ook nog eens een missie: jongeren helpen om meer zicht te krijgen op hun klachten en problemen.

Kijk, het wordt echt iets!

Na de papieren versies van INKT volgden al snel de eerste digitale en uiteindelijk klikbare versies van INKT. Het tweede deel van de bijeenkomsten was dan ook met name gericht op het bekijken en uitproberen van de digitale tool. Vragen die hierbij centraal stonden waren o.a. Wat vind je goed en wat mist er nog?, Kun je mij vertellen wat je op dit scherm ziet? en Wat denk je dat er gebeurt als je op deze knop klikt? Zo kwamen we er bijvoorbeeld achter dat de feedbackcirkels die we in eerste instantie bedacht hadden toch net wat anders vormgegeven mochten worden. Verder kwamen we tot de conclusie dat een mini-tutorial en aanvullende informatie over de vragenlijsten kunnen helpen bij het juiste gebruik van INKT.

Geslaagde co-creatie

We hebben tijdens het ontwikkelproces van INKT veel positieve ervaringen opgedaan in de nauwe samenwerking met jongeren. Jongeren zijn vanaf de start een partner in het ontwikkelproces en daarmee sluit de tool helemaal aan bij de wensen en behoeften van jongeren. De jongeren hebben vaak verrassende ideeën waar we als onderzoeker zelf niet opgekomen waren.